Gruba Pomyłka

Gruba pomylka – cz VII

Hipoteze Keys’a na poczatku lat 60tych dwudziestego wieku zdawalo sie popierac tzw studium z Framlingham. Framlingham to male miasteczko niedaleko Bostonu w stanie Massachusetts, gdzie w 1955 r. rozpoczeto badania nad atakami serca u mieszkancow. W szesc lat pozniej ogloszono, ze zauwazono korelacje pomiedzy wysokim poziomem calkowitego cholesterolu we krwi a zawami. Jednakze po dalszych trzydziestu latach badan na populacji Framlingham swierdzono cos dokladnie odwrotnego – zadnego zwiazku pomiedzy cholesterolem we krwi a ryzykiem chorob serc, choc polowa osob po zawale miala cholesterol ponizej normalnego poziomu 220 mg/dl, a u mezczyzn w wieku 48-57 (majacy cholesterol pomiedzy 183 a 222 mg/dl) stwierdzono zwiekszone ryzyko zawalu. Dane z Framlingham jednoznacznie wskazywaly, ze na kazdorazowe zmniejszenie poziomu cholesterolu o 1% przypada zwiekszenie sie ryzyka zachorowalnosci na miazdzyce o 11%. Zeby bylo ciekawiej, napomknijmy o japonskiej zmianie w zywieniu , jaka nastapila za rekomendacja tamtejszych lekarzy w latach 50tych. Otoz kazano promowac wyzsze spozycie miesa i tluszczy odzwierzecych. Japonczycy w przeciagu niecalych 50 lat zwiekszyli spozycie tluszczy czterokrotnie, a ilosc wylewow krwi do mozgu spadla niemal szesciokrotnie, pozostawiajac zawaly serca w tym samym miejscu.

W USA Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego postanowil w 1971 r. przeprowadzic wlasne badania nad cholesterolem poswiecajac na ten cel $250 000 000. Czesc pieniedzy zostala przeznaczona na badania kliniczne pod nazwa MRFIT (Multiple Risk Factor Intervention Trial). Badaniom przewodniczyl Stamler (ten od hipotezy: zyly to rury, cholesterol to rdza, kolega Keysa). Wzieto pod lupe 361000 mezczyzn w srednim wieku i wyselekcjonowano grupe 12000 mezczyzn z cholesterolem powyzej 290 mg/dL (duze ryzyko zawalu). Wiekszosc mezczyzn z tej grupy byla otyla, miala wysokie cisnienie krwi, palila papierosy. Grupe podzielono na dwie czesci – jednym kazano rzucic palenie, przepisano leki obnizajace cisnienie i zapisano niskotluszczowa diete. Druga czesc grupy nie musiala robic nic z tych rzeczy. Obie grupy monitorowano przez siedem lat. Wyniki opublikowane we wrzesniu 1982 roku okazaly sie kompletnym fiaskiem hipotezy Keys’a. Grupa mezczyzn, ktora na ktorej przeprowadzano interwencje w styl zycia i leki okazala sie miec wyzsza smiertelnosc od grupy, ktora ich nie miala. Pietnascie lat pozniej powrocono by zmonitorowac obie grupy raz jeszcze i okazalo sie , ze grupa z interwencjami miala wyzsza zachorowalnosc na raka pluc , pomimo iz 21% czlonkow tej grupy rzucilo palenie (w porownaniu z 6% z drugiej grupy).

Popatrzmy na swiezsze badania:

Szwecja – Malmo 2005 – grupa 28098 kobiet i mezczyzn – u kobiet, im wiecej tluszczow nasyconych jadly, tym mniejsze ryzyko miazdzycy

USA – Women’s Health Intervention 2006 – grupa 48835 kobiet w wieku 50-79 – randomizowane badania kliniczne – zadnych roznic w chorobach ukladu krazenia pomiedzy grupa jedzaca 9.5% tluszczow nasyconych a grupa jedzaca 12.4% tluszczow nasyconych, natomiast grupa niskotluszczowa nie miala gorszej smiertelnosci w ogole od drugiej grupy.

Austria – badanie “Why Eve is not Adam” (Dlaczego Ewa nie jest Adamem)- 149650 kobiet i mezczyzn w wieku 20-95 lat – badania trwaly 15 lat i potwierdzily, ze u kobiet w wieku powyzej 50 lat (a u mezczyzn w wieku ponizej 50 lat) im nizszy cholesterol, tym wyzsza smiertelnosc.

Pamietacie austriackiego patologa Carl’a von Rokitansky’ego? Otoz doszedl on 150 lat temu do nastepujacej hipotezy:

Jakis czynnik, badz zespol czynnikow powoduje , ze srodblonek naczyn krwionosnych (naczynia krwionosne sa nim wyscielone – jest to pojedyncza warstwa komorek) ulega uszkodzeniu. Nasz organizm jest na tyle “sprytny”, ze cos, co znajduje sie w krwiobiegu powoduje utworzenie sie skrzepu zasklepiajacego miejsce przerwania sciany arterii, po czym tworzy sie nowy srodblonek wyscielajac mniejsce, gdzie utworzyl sie skrzep, tym samym zapobiegajac, by skrzep sie “odkleil” i zatamowal krwiobieg doprowadzajac do zgonu. Dr Malcolm Kendrick dodaje do tego swoje trzy grosze: kiedy skrzep jest “zaklejony” srodblonkiem, nastpuje proces wchloniecia skrzepu do wnetrza scian arterii, gdzie jest nastepnie rozdrobniony przez biale krwinki. Koncern farmaceutyczny Pfizer prowadzil badania starajace potwierdzic ta hipoteze… dopoki konkurenci z Merck nie wykupili od amerykanskiej armii patentu na pewna truizne otrzymywana ze sfermentowanego przez czerwone drozdze bialego ryzu. Otoz trucizna ta miala jedna szczegolna wlasciwosc – blokowala enzym wykorzystywany w procesie syntezy cholesterolu, blokujac w ten sposob jego wytwarzanie w watrobie i obnizajac jego poziom we krwi. Trucizna zostala skomercjalizowana jako lek obnizajacy cholesterol i zaczela sie bonanza – rynek statyn, bo o nich mowa, od powstania do dzisiejszego dnia “wygenerowal” swoim producentom przychod rzedu jednego tryliona dolarow.

 W roku 1965 Duane Graveline, swiezoupieczony astronauta NASA, zostal zmuszony do rezygnacji ze wgledu na toczace sie postepowanie rozwodowe pomiedzy nim i jego pierwsza zona. Podobno byl damskim bokserem, a NASA nie mogla sobie pozwolic na jakakolwiek skaze na swym krystalicznym wizerunku, a w tamtych czasach w USA rozwod byl czyms innym niz dzis. W kazdym razie, Duane spadl na cztery lapy, bo zanim wstapil do agencji byl wykwalifikowanym lekarzem . Ozenil sie jeszcze cztery razy, o ile dobrze policzylem. Bedac juz na emeryturze, w wieku lat 68, po namowie kolegi po fachu, zaczal brac statyny. Byl rok 1999, Duane wlasnie wrocil do swojego domu w Merritt Island po porannym spacerze. Gdy zona otworzyla mu drzwi, przywital ja slowami “Przepraszam,a kim Pani jest?”. Po chwili rozmowy zdala sobie sprawe, ze jej maz stracil pamiec. Pamiec odzyskal szesc godzin pozniej, w szpitalu. Szybko doszedl do tego, ze to tabletki na obnizenie cholesterolu spowodowaly amnezje, wiec stwierdzil, ze nie bedzie ich wiecej brac. Rok pozniej, lekarz rodzinny zdolal go ponownie przekonac do brania Lipitoru. Tym razem stracil pamiec z ostatnich 55 lat – myslal ze jest nastolatkiem. Lekarze nie wiedzieli jak to sie stalo, nie laczyli kolejnego napadu amnezji z lekiem. Dr Graveline wiedziony instyktem umiescil list na stronie internetowej “People’s Pharmacy” (Apteka Ludowa – tak bym to przetlumaczyl) gdzie zapytywal, czy jest moze ktos jeszcze oprocz niego, kto ma podobne symptomy po wzieciu statyn. Zglosilo sie 662 osoby. Jeszcze wtedy nie wiedziano, ze ponad 25% cholesterolu w ludzkim ciele znajduje sie w mozgu.

Przypomnijmy pare faktow, o ktorych lekarze przepisujacy leki swoim pacjentom czasem zapominaja:

Cholesterol jest nam niezbedny miedzy innymi ze wzgledu na:

• synapsy mozgowe, ktore sa niemal w calosci powstale z cholesterolu
• witamine D, ktorej endogenna synteza skorna odbywa sie przy pomocy cholersterolu
• blony komorkowe naszego organizmu, ktore cholesterol stabilizuje i czesto decuduje o ich wlasciwosciach
• hormony plciowe, ktorych jest prekursorem
• kwasy zolciowe, ktore tworza sie w watrobie wlasnie z cholesterolu
• zachowanie odpowiedzniego poziomu serotoniny w mozgu

W kazdym razie, caly dyskurs rozpoczety hipoteza Keys’a, ze spozycie cholesterolu powoduje arterioskleroze przemilcza fakt, ze by zaspokoic zapotrzebowanie naszego organizmu, nie jestesmy fizycznie w stanie zjesc wystarczajacej ilosci pozywienia zawierajacego cholesterol. Z tego tez wzgledu nasza watroba produkuje cztery do pieciu razy tyle cholesterolu, ile zjadamy dziennie. Ponadto, nasz organizm jest na tyle sprytny, ze dazy do homeostazy, bazujac na systemie sprzezenia zwrotnego, wiec nawet jak zjemy wiecej cholesterolu, to nic nam nie grozi, watroba po prostu wyprodukuje mniej. Natomiast, sztuczne obnizanie cholesterolu, oprocz utraty pamieci, moze prowadzic do:

• polineuropatii
• uszkodzenia miesni
• uszkodzenia watroby
• raka
• zawalu serca (sic!)

Istnieje cos takiego jak Zespol Smith-Lemli-Opitz spowodowany wrodzona wada syntezy cholesterolu. Ludzie cierpiacy na ta chorobe maja bardzo niski poziom cholesterolu, co w konsekwencji prowadzi do… w sumie to do zgonu poprzedzonego zyciem  w ogromnym cierpieniu. Kto ma mocny zoladek , niech sobie wygugla.

Ciag dalszy nastapi

Kaskada biosyntezy cholesterolu – nic nie jest tak proste jak sie wydaje – zrodlo tu

zrodlo – tu

Brak korelacji – Linia ciagla przedstawia poziom cholesterolu, linia przerywana roczna ilosc zgonow na 100 000 ludzi – zrodlo tu

Duane Graveline – zrodlo tu

Obrazek pogladowy – zrodlo tu

Mezczyzni -dane Miedzynarodowej Organizacji Zdrowia – poziom cholesterolu a smiertelnosc – zrodlo tu

Kobiery – dane Miedzynarodej Organizacji Zdrowia – cholesterol a smiertelnosc – zrodlo tu