II. Cukrzyca
IV. Od diagnozy do remisji. Wady pomp insulinowych
II. Cukrzyca
IV. Od diagnozy do remisji. Wady pomp insulinowych
Insulina – neutralna ludzka vs. analog
Neutralna insulina ludzka
Istnieją jedynie dwa rodzaje insulin o strukturze molekularnej odpowiadającej ludziej insulinie: insulina neutralna i insulina izofanowa. Preparaty na rynku polskim zawierające neutralną insulinę ludzką:
Actrapid Penfill (roztwór do wstrzykiwań)
Gensulin R (roztwór do wstrzykiwań)
Humulin R (roztwór do wstrzykiwań)
Insuman Rapid (roztwór do wstrzykiwań)
Insuman Rapid SoloStar (roztwór do wstrzykiwań)
Polhumin R (roztwór do wstrzykiwań)
Pozostałe szybkodziałające insuliny mają trochę inną strukturę i dlatego są nazywane insulinami analogowymi albo po prostu analogami. Wpływ każdej z insulin analogowych na poziom glukozy nie jest taki sam, jak wpływ neutralnej insuliny ludzkiej. 1 jednostka Humalogu odpowiada 2.5 jednostki neutralnej insuliny ludzkiej, a 1 jednostka Novologu i Apidra odpowiada 1.5 jednostkom neutralnej insuliny ludzkiej. Bardziej wypłaszczony szczyt neutralnej insuliny ludzkiej (niż stromy szczyt Humalogu, Novologu czy Apidry) o wiele łatwiej nakłada się na wyrzut glukozy po posiłku białkowym z niewielką ilością wolnoprzyswajalnych węglowodanów.
https://www.aafp.org/afp/1998/0115/afp19980115p279-f1.gif
Celem protokołu jest całkowite zapobiegnięcie lub zminimalizowanie wzrostów poziomu glukozy zarówno podczas, jak i po spożyciu posiłku. Sposobem osiągnięcia tego celu jest wstrzyknięcie sobie neutralnej insuliny ludzkiej odpowiednio wcześnie – tak, by zaczęła ona działać w momencie rozpoczęcia posiłku, zapobiegając w ten sposób wzrostowi glukozy z nim związanym. Najlepszą porą do wstrzyknięcia sobie neutralnej insuliny będzie od 40 do 45 minut przed posiłkiem.
W przypadku ważącego 64kg, nie wytwarzającego własnej insuliny cukrzyka typu I, 1 jednostka neutralnej insuliny ludzkiej zazwyczaj obniża poziom glukozy o 40mg/dl, a 1 gram węglowodanów podnosi poziom glukozy o 5mg/dl. Oznacza to, że 1 jednostka neutralnej insuliny ludzkiej pokrywa 8 gram wolnowchłanialnych węglowodanów. Wiemy również, że 1 jednostka neutralnej insuliny ludzkiej pokrywa około 14g białka. Jeśli CT1 z powyższego przykładu waży 45kg, a nie 64kg to 1 jednostka neutralnej insuliny ludzkiej obniża poziom glukozy o 56 mg/dl:
( 64 kg / 45 kg ) x 40 mg/dl = 1,4 x 40 mg/dl = 56 mg/dl
Jeśli CT1 waży 80kg, to 1 jednostka neutralnej insuliny ludzkiej obiża cukier o ok. 32mg/dl
( 64 kg / 80 kg ) x 40 mg/dl = 0,8 x 40 mg/dl = 32 mg/dl
Najważniejszym punktem insulinoterapii opartej o stosowanie neutralnej insuliny ludzkiej są stałe ilości węglowodanów i białka w posiłkach, czyli odgórnie ustalamy jadłospis wg makroelementów i codziennie jemy taki same ich ilości, na przykład:
Śniadanie: 6g węglowodanów i 21g białka
Obiad: 12g węglowodanów i 31,5g białka
Kolacja: 12g węglowodanów i 42g białka
Najważniejszy pomiar glukozy ma miejsce po 5 (pięciu!) godzinach od wstrzyknięcia sobie przedposiłkowej dawki insuliny (neutralnej ludzkiej, albo Novolog, Apidra, Humalog), ponieważ zakładamy, że właśnie wtedy kończy ona swoje działanie. To właśnie ten pomiar ma decydujący wpływ na decyzję o ewentualnej korekcie dawki.
Dostosowywanie dawek POD MAKROELEMENTOWO STAŁY JADŁOSPIS polega na zmierzeniu różnicy w poziomie glukozy przed wykonaniem zastrzyku i po 5 godzinach od zastrzyku i w oparciu o wyżej przedstawioną zasadę korygujemy dawki. Popatrzmy zatem na przykładowe pomiary po 5 godzinach od wstrzyknięcia insuliny:
5 godzin po zastrzyku przed śniadaniem: glukoza podwyższona o 70mg/dl, a więc +70 mg/dl / 40 mg/dl = +1,75j “korekty” DNIA NASTĘPNEGO
5 godzin po zastrzyku przed obiadem: glukoza spadła o 20 mg/dl, a więc +20 mg/dl / 40 mg/dl = +0,50 j “korekty” DNIA NASTĘPNEGO
5 godzin po zastrzyku przed kolacją: glukoza wzrosła o 25mg/dl, a więc +25 mg/dl / 40 mg/dl = +0,625j “korekty” DNIA NASTĘPNEGO
Oczywiście zaokrąglamy do 0.5j.
Taki system przynosi zamierzony efekt normalizacji poziomu glukozy jedynie wtedy jeśli zachowuje się stałe ilości węglowodanów i białek w posiłkach jak napisałem wyżej.
Maksymalne dzienne ilości węglowodanów powinny wynosić odpowiednio: 6g na śniadanie, 12g na obiad i 12g na kolację. Odstępstwo od tej reguły oznacza odstępstwo od Zasady Małych Dawek, które skończy się brakiem jakiejkolwiek kontroli glikemicznej. CT1 nie wytwarzający już praktycznie wcale własnej insuliny nie jest w stanie osiągnąć doskonałej normoglikemii spożywając więcej niż 30g węglowodanów dziennie.
Uwagi końcowe:
Kobieta w ciąży lub dziecko w okresie wzrostu będzie potrzebowało więcej insuliny, niż zakładają powyższe proporcje, a osoby wytwarzające jeszcze insulinę mogą potrzebować np. jedynie 1/10 dawki, której potrzebuje cukrzyk niewytwarzający już żadnej insuliny.
Kolejną zmienną przy ustalaniu prawidłowej dawki neutralnej insuliny ludzkiej jest efekt brzasku. Ogólna zasada mówi – neutralna insulina ludzka wstrzykiwana przed śniadaniem będzie miała o 20% słabszy efekt, niż ta sama insulina wstrzyknięta przed obiadem, czy kolacją.
NINIEJSZY WPIS NIE POWINIEN ZASTEPOWAC PORADY LEKARZA ANI DIETETYKA. NIE PONOSZE ZADNEJ ODPOWIEDZIALNOSCI ZA JAKIEKOLWIEK SKUTKI DLA ZDROWIA MOGACE WYSTAPIC W WYNIKU STOSOWANIA ZAPREZENTOWANYCH WYZEJ CYTATOW Z KSIAZKI DR BERNSTEINA. TEN TEKST MA CHARAKTER ROZRYWKOWY I NIE JEST PORADA LEKARSKA. NIE JESTEM LEKARZEM ANI PRACOWNIKIEM SLUZBY ZDROWIA.
