II. Cukrzyca
IV. Od diagnozy do remisji. Wady pomp insulinowych
II. Cukrzyca
IV. Od diagnozy do remisji. Wady pomp insulinowych
Test bazy
Od czego zacząć , czyli test bazy
Cukrzyk typu I jednorazowo, w jedno miejsce na ciele nie powinien wstrzykiwać sobie więcej niż 7 jednostek insuliny. Zazwyczaj powinno to być między 3 a 5 jednostek na zastrzyk. Przy tak małych dawkach, nieprzewidywalność wchłanialności jest niemal zerowa, a zatem nie ma podstaw do zamartwiania się, w którym miejscu na ciele należy się wkłuć (ramię, brzuch czy pośladek). Jeśli mamy do czynienia z otyłym pacjentem, który potrzebuje np. 27 jednostek długodziałającej insuliny przed snem, to musi on/a podzielić je na 4 wkłucia, tak by żaden jednorazowy zastrzyk nie miał dawki większej niż 7 jednostek.
Najpierw potrzebny jest dobry glukometr. Docelowo potrzebujesz glukometr, który będzie pokazywał tą samą wartość, gdy niezwłocznie pod rząd wykonasz kilka pomiarów. Zanim kupisz glukometr, zapytaj sprzedającego, czy akceptuje zwroty w przypadku, gdy glukometr okaże się niekonsekwentny lub niedokładny. Możesz nawet przetestować glukometr w sklepie bądź aptece przy sprzedającym. Wykonaj co najmniej cztery pomiary jeden po drugim, gdy twój poziom glukozy jest w przedziale 70-120mg/dl. Wyniki powinny się różnić od siebie w granicy maksymalnie 5%. Jeśli tak nie jest, nie używaj tego glukometru.
Jak już masz glukometr i zapas paskow, to potrzebujesz glukozę/dekstroze w tabletkach. Czekasz, az będziesz miał/a co najmniej przez godzine staly poziom glukozy we krwi i wtedy bierzesz jedna tabletke glukozy/dekstrozy i mierzysz cukier co 15 minut przez godzine. Będziesz wtedy wiedział/a o ile jedna tabletka glukozy podwyzsza ci poziom cukru we krwi. Uzywaj tylko tabletek dekstrozy/glukozy do korekt w gore, ponieważ sa najszybsze (nie musza być przetrawione) – nic innego nie podwyzsza cukru szybkiej.
Teraz insulina doposilkowa. Czekasz do momentu, az będziesz miał/a staly poziom glukozy przez co najmniej godzine. Bierzesz insulinę doposilkowa i wstrzykujesz pół jednostki. Bierzesz glukometr i mierzysz poziom cukru co pol godziny przez trzy godziny. Będziesz wtedy wiedział/a o ile jedna jednostka insuliny doposiłkowej zbija cukier w jakim czasie. Insulina analogowa działa co prawda 5 godzin, ale większość efektu na poziom glukozy występuje w pierwszych 3 godzinach UWAGA: u cukrzyków wytwarzających jeszcze insulinę te pół jednostki może być za dużo. U dzieci takie pół jednostki również może być za dużo. Wykonując ten test trzeba mieć glukozę pod ręką i działać jak widzisz, że zbliża się niedocukrzenie!
Teraz przechodzimy do testu bazy. Zalozenia wstępne:
1. Nie miałeś hipoglikemii przez ostatnie 6 godzin
2. Nie masz infekcji ani goraczki
3. Nie przyjmujesz lekow sterydowych
4. Nie masz aktualnie miesiączki
Ostatni posiłek jesz o 15:00. Po 15:00 nie przyjmujesz już zadnej insuliny doposilkowej. O godzinie 20:00 bierzesz dawke insuliny bazowej przepisana przez lekarza i kładziesz się spac. Ustawiasz budzik na 23:00, 2:00, 5:00 i 8:00. O tych godzinach sprawdzasz cukier z krwi. Zapisujesz wyniki. Jeśli cukier w nocy spada więcej niż 10-15 mg/dl, to znaczy, ze dawka jest za wysoka. Jeśli cukier w nocy rosne więcej niż 10-15 mg/dl, to znaczy ze dawka jest za niska. UWAGA: U dzieci ten test może nie działać, bo u dzieci w okresie wzrostu i dojrzewania natychmiast po zaśnięciu następuje wyrzut hormonu wzrostu, który podbija glukozę we krwi w kosmos. Innymi słowy – dzieci rosną w nocy. Żeby było trudniej, nie każdej nocy występuje wyrzut hormonu wzrostu. W przypadku dzieci trzeba sprawdzić co się dzieje w nocy i jeśli nie ma wybić glukozy w nocy to okej, ale jeśli w nocy cukier idzie non stop do góry, to test można wykonać w ciągu dnia wolnego od szkoły, na czczo (niestety) przez 9 godzin rozpoczynając o godzinie 12.00 (czyli insulina przedposiłkowa odpowiednio przed śniadaniem, o 7:00 śniadanie i nic już potem dziecko nie je do 21.00). Dziecko musi być tego dnia “uziemione” niestety (w sensie wysiłek fizyczny albo silne emocje zafałszują wynik testu). Także lepiej w nocy wykonać taki test, ale nie zawsze sie da.
Powtarzasz test w ciagu nastepnych nocy do momentu, w ktorym widzisz, ze masz cukier w trakcie poszczenia w nocy miedzy 70 a 95 mg/dl. (u dzieci jesli robimy test w ciagu dnia wolnego od szkoly, będzie to cukier na czczo w ciagu dnia.
Nad ranem wystepuje tzw efekt brzasku – czyli cukier rosnie poniewaz watroba deaktywuje krazaca w krwiobiegu insuline. Wazne, zebys podczas robienia testu bazy wylapal/a czy ten moment nastepuje jeszcze w trakcie snu, czy dopiero po przebudzeniu, czy dopiero po postawieniu nog na podlodze w momencie kiedy wstajesz w lozka. To jest wazne, bo jesli jest to powtarzalne, to mozna temu zaradzic wstrzykujac sobie odpowiednia ilosc doposilkowej insuliny lub rozbić ilość insuliny bazowej na dwie dawki (nawet jeśli bierzesz Tresiba) – jedną przed zaśnięciem, a drugą w nocy tak by pokryć efekt brzasku nad ranem.
U mnie na przyklad, pierwsza rzecz ktora robie po przebudzeniu sie rano to wstrzykuje sobie 2 jednostki liprolog bo wiem, ze jak tylko postawie nogi na podlodze, moj cukier zacznie rosnac i zeby tego wzrostu nie bylo lub zeby go zminimalizowac potrzebuje 2 jednostek liprolog.
W okresie letnim zwieksza sie insulinowrazliwosc, wiec oprocz powyzszego, muszę dodatkowo zmniejszyc ilosc insuliny bazowej o 1/3 i rozbić dawkowanie na 60:40 (to moze byc u kogos innego 50:50 albo 70:30) przed snem i po przebudzeniu, żeby nie mieć spadków koło godziny 16:00.
Poza tym, goraca kapiel badz prysznic podnosi poziom glukozy we krwi, wiec bierz kapiel/przysznic wieczorem przed pojsciem spac, a nie rano. Nie wstrzykuj sobie insuliny przed prysznicem/kąpielą.
Poza tym poranny stres zwiazany z przyszykowaniem do pracy tez podnosi poziom cukru we krwi. Jesli mozesz, przygotuj jak najwiecej rzeczy wieczorem, zeby dnia nastepnego nie podrazniac swojego ukladu przywspolczulnego , ktory powoduje wydzielanie kortyzolu i adrenaliny (hormony stresu), ktore podwyzszaja poziom glukozy. To samo dotyczy ćwiczenia rano – jeśli już musisz, to będziesz musiał/a je pokryć insuliną. Po południu już nie, wiec lepiej cwiczyc po pracy/szkole. Ćwiczenie przed snem może skutkować spadkami cukru w nocy!
To wszystko jest do ogarnięcia, ale to nie jest choroba dla ignorantow. Nasz organizm, jesli jest zdrowy, jest doskonaly i widac to chociażby po tym, na co trzeba zwracac uwage, by dobrze ustalic poziom insuliny bazowej i doposilkowej bedac cukrzykiem. Jesli ktokolwiek po przeczytaniu tego wpisu wciaz uwaza, ze zeby “ogarnąć cukry” wystarczy policzyc węgle w posiłku i “pokryć przedluzonym bolusem”, to albo nie zrozumiał tego wpisu, albo żyje w wyparciu (mechanizm psychologiczny), albo jest obłąkany.
TEN TEKST MA CHARAKTER ROZRYWKOWY. NIE BIORE ZADNEJ ODPOWIEDZIALNOSCI ZA EWENTUALNE SKTUTKI WPROWADZENIA POWYZSZYCH TEORETYCZNYCH ROZWAZAN W ZYCIE. NIE JESTEM LEKARZEM. PRZED DOKONANIEM JAKIEJKOLWIEK ZMIANY W SWOIM REŻIMIE TERAPEUTYCZNYM CZY INSULINOWYM SKONSULTUJ SIE ZE SWOIM DIABETLOGIEM.
